hành trình Tay Bac- Rượu nếp than hay rượu nếp cẩm là một đồ uống truyền thống của người dân Lai Châu. Rượu nếp than được chế biến qua một quy trình rất độc đáo không cần chưng cất mà chỉ cần ủ. Bên cạnh tác dụng chữa bệnh, rượu nếp than còn giúp tăng cường sức đề kháng và làm đẹp da.

Rượu nếp than là sản phẩm rất đặc sắc lên men hoàn toàn từ nếp than. Trong rượu nếp than chứa nhiều axit hữu cơ, các vitamin, đặc biệt là vitamin nhóm B (B1, B2, PP...), các acid amin. Vì vậy rượu nếp than, nếu dùng ở mức độ vừa phải, là một loại thức uống bổ dưỡng và có tác dụng kích thích tiêu hóa, tạo cảm giác ngon miệng khi ăn.

Để làm được rượu nếp than, người làm rất cẩn thận trong khâu chọn men và gạo nếp than, bởi công đoạn này tạo hương vị riêng cho rượu. Gạo chọn hạt tròn, căng đều, có màu tím đậm. Khi chọn men làm rượu tuyệt đối không sử dụng men tàu vì khi ăn uống sẽ dẫn đến tình trạng nhức đầu, ngộ độc… Có thể chọn mua loại men gạo được làm thủ công từ bột gạo cộng với nhiều vị thuốc bắc hoặc men được lấy từ các loại cây rừng hay còn gọi là men lá.

Sau khi sàng sảy sạch sẽ ta đem ngâm trong nước lã chừng 10-12 tiếng mới đem lên đồ. Khi đã đồ xong, cho cơm ra nia hoặc mâm, dùng đũa tản đều ra để nguội và cho men lá vào trộn rồi ủ. Ủ chừng 2, 3 ngày sẽ cho ra món cơm rượu nếp than có vị ngọt và the của rượu. Sau đó, cơm rượu nếp than được cho vào chum sành và đổ thêm một lít rượu nếp thường. Chum sành được hạ thổ tại chỗ giọt gianh để thường xuyên thấm được những giọt sương, mưa đúng 100 ngày. Khi đào lên, người ta dùng khăn sạch để tách riêng phần nước và phần bã. Rượu nếp than đạt yêu cầu vừa sánh vừa óng tím, có mùi thơm nồng.

Đối với người Việt Nam, rượu nếp than đã trở thành loại thức uống quen thuộc trong đời sống ẩm thực. Người ta dùng rượu nếp than như thức uống khai vị trong các bữa tiệc, trong dịp lễ tết… Người uống chắc chắn sẽ rất thích thú với cảm giác vừa cay nồng, vừa ngọt kết hợp với hương thơm đặc trưng của loại rượu này.