Là tỉnh cực Bắc của nước ta với diện tích 7.946km, có đường biên giới phía Bắc giáp Trung Quốc, phía Tây giáp tỉnh Lào Cai & tỉnh Yên Bái, phía đông giáp tỉnh Cao Bằng; và với Tuyên Quang ở phía nam. Địa hình của tỉnh chủ yếu là đồi núi với nhiều đèo cao, quanh co khó đi, ở đâycó đến 90% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số. Đến với nơi đây là một trải nghiệm vô cùng mới mẻ dành cho các du khách trong nước và một số du khách nước ngoài yêu thích trải nghiệm điểm đến độc đáo này
Thành phố là thủ phủ của tỉnh cách thủ đô Hà Nội 320km đi theo quốc lộ 02 và bạn mất ít nhất 7 tiếng để đi từ Hà Nội. Vân & Mèo Vạc, Hoàng Su Phì, Khám phá vẻ đẹp của nơi đây là một hành trình phiêu lưu đến thăm các huyện phía bắc với những dãy núi đá hùng vĩ, thung lũng sâu với ruộng bậc thang và những ngôi làng địa phương mộc mạc của các dân tộc trên đồi khác nhau.
- Có 4 cách phổ biến nhất để đi đến nơi này bao gồm:
- Đi bằng phương tiện cá nhân (xe máy hoặc ô tô)
- Bạn đi xe khách từ Hà Hội, sau đó thuê xe máy / ô tô để tham quan, khám phá.
- Đi xe máy từ Hà Nội
- Đi ô tô từ Hà Nội
Có nhiều đèo nguy hiểm nên xe máy là phương tiện di chuyển an toàn nhất. Đường lên khá khó đi, các con ngõ khá hẹp, đặc biệt đường lên đèo rất nguy hiểm. Trong nhóm cần có tay lái vững vàng, khả năng xử lý tình huống nhanh vì những con đèo ở đây khá hiểm trở, nhất là đường lên đỉnh đèo Mã Pí Lèng.
Nếu không tự tin, bạn hoàn toàn có thể thuê xe có lái nhưng nên là người địa phương vì họ thông thạo đường xá, có kinh nghiệm.
Những con đường đèo, lối vào các bản nhỏ sẽ không có nhiều trạm để đổ xăng. Vì vậy, an toàn nhất vẫn là đổ xăng trước khi khởi hành, đừng quên mang theo vài lít đề phòng.
Khách sạn, nhà nghỉ hay homestay đều là 3 loại hình lưu trú phổ biến, bởi lượng khách đổ về đây hàng năm nhiều không thể đếm xuể. Theo kinh nghiệm của mình bạn có thể chọn ở khách sạn hoặc homestay tùy theo sở thích của mình. Nếu là nhóm du lịch ba lô, để có thể tiết kiệm chi phí, bạn nên thuê nhà nghỉ, hoặc homestay với nhóm đông người.
- Nên đi vào khi nào?
Mùa xuân rơi vào khoảng tháng 2, 3, 4 dương lịch. Trong thời gian này, thời tiết nơi đây vô cùng mát mẻ, nhiệt độ khoảng 15-23 độ C. Có những thời điểm thời tiết se lạnh như mùa đông với nhiệt độ xuống chỉ còn 7-13 độ C.
Có thể nói đây là thời điểm đẹp nhất để đến. Bạn có thể tận hưởng khí hậu mát mẻ và tận hưởng vẻ đẹp thiên nhiên khi muôn loài hoa đua nở trên núi đá. Đầu tháng 2 là thời điểm Tết Nguyên Đán. Nếu bạn đi du lịch vào thời điểm này thì quả là tuyệt vời. Bạn có thể thưởng thức Tết truyền thống với người dân địa phương tại đây. Vào cuối tháng ba (đêm khuya của ngày 26 Tháng 3 thứ và sáng sớm ngày 27 tháng 3 ngày ) nơi đây tổ chức lễ hội Vải Khẩu chợ tình. Đây là một trong những khu chợ độc nhất trên cả nước, nơi mọi người có thể gặp gỡ người yêu của mình hoặc thậm chí là người yêu của họ. Chợ đã được tổ chức hàng trăm năm trên mảnh đất này.
Mùa hè rơi vào khoảng từ tháng 5 đến tháng 4, lúc này nhiệt độ có phần nhỉnh hơn mùa xuân. Tuy nhiên, trời vẫn khá mát mẻ, nhiệt độ khoảng 25-30 độ C. Ở vùng cao như Đồng Văn về đêm có thể xuống 20-23 độ C. Đặc biệt, trong mùa này thỉnh thoảng có những cơn mưa, tạo cho mùa hè không khí trong lành. Đến thăm vào thời điểm này, bạn không chỉ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp của những cánh đồng ngô xanh mà còn có thể thưởng thức vẻ đẹp của những đám mây trắng bồng bềnh trên bầu trời sau những cơn mưa. Đầu tháng 5 dương lịch, bạn có thể chiêm ngưỡng ruộng bậc thang mùa nước đổ ở Hoàng Su Phì - một vùng đất phía Tây.
Nếu bạn gặp mưa bão lớn, hãy hoãn chuyến đi vì mưa lớn rất nguy hiểm cho du khách ở vùng núi.
- Thu - Mùa vàng trên cao nguyên đá
Mùa thu rơi vào tháng 9, tháng 10, tháng 11, là những tháng mát mẻ nhất trong năm, không lạnh như mùa đông, cũng không nóng như mùa hè. Nhiệt độ trung bình khoảng 18-23 độ C, có lúc xuống 13-15 độ C ở Cao nguyên đá Đồng Văn. Du lịch vào mùa thu, bạn có thể chiêm ngưỡng những thửa ruộng bậc thang vàng rực trông hệt như làn sóng xoài kỳ vĩ ở phía Tây - Hoàng Su Phì. Hơn nữa, đây cũng là mùa của loài hoa đặc biệt “hoa kiều mạch” rất được du khách ưa chuộng.
- Mùa đông - Cuộc sống địa phương trên cao nguyên đá
Mùa đông rơi vào tháng 12, 1, 2. Đang là thời điểm lạnh nhất trong năm, nhiệt độ trung bình 8-13 độ C, có thời điểm xuống âm độ C và có tuyết rơi. Mùa đông tuy không rực rỡ sắc màu như xuân, hạ, thu nhưng lại trầm mặc, huyền bí và có sức hấp dẫn lạ kỳ đối với du khách.
- Thăm gì
Đèo Mã Pí Lèng là một trong "4 ngọn đèo ngoạn mục" của miền Bắc. Con đèo có một không hai này nằm giữa Đồng Văn và Mèo Vạc, nằm trên con đường Hạnh phúc. Quay lại những năm 60 của thế kỷ 20, nhờ có rất nhiều công nhân đã làm việc rất chăm chỉ trong 11 năm để xây dựng con đường này. Khi đến đây và nhìn thấy đặc điểm địa lý của khu vực này và vị trí núi non hiểm trở của nó, du khách sẽ không khỏi cảm thán về những con đường ngoằn nghoèo đầy thử thách cho những ai đam mê khám phá và đi phượt.
Nằm ở cực Bắc của Tổ quốc với điểm cực Bắc là Cột cờ Lũng Cú treo cờ Tổ quốc - biểu tượng của Chủ quyền Việt Nam. Du khách khi tới thăm nhất định phải đến Cột cờ Lũng Cú để cảm nhận sự thiêng liêng của chủ quyền quốc gia cũng như tận hưởng cảm giác tuyệt vời chưa từng có. Những con đường ngoằn ngoèo lớn nhất mà có thể bạn chưa từng thấy, nhìn từ xa nó thực sự giống như một con rắn lớn đang trườn trên ngọn đèo.
- Dinh thự họ Vương (huyện Đồng Văn)
Đây là một trong những điểm tham quan yêu thích nhất. Đầu những năm 20, Vương Chính Đức được coi là Vua không chính thức của các bộ tộc dân tộc H'mông ở Đông Bắc nước ta. Sự sung túc của ông kiếm được từ việc bán thuốc phiện cho người Pháp, những kẻ đang thống trị Việt Nam lúc bấy giờ. Năm 1919, Vương Chính Đức khởi công xây dựng Dinh thự này cho gia đình mình trên diện tích 1120m2 tại thung lũng Sà Phìn, huyện Đồng Văn, Dinh thự được thiết kế để phản ánh các đặc điểm của Trung Quốc, H'mông và Pháp với 64 phòng cho 100 người. Dinh thự nhanh chóng trở thành biểu tượng của Vương quốc H'mong không chính thức.
Biết được lịch sử của gia đình Vương là chìa khóa để đánh giá cao Dinh thự. Khi tìm hiểu về nơi đây bạn sẽ nhận ra rằng Dinh thự này không chỉ là một công trình kiến trúc tuyệt đẹp mà còn là một nhân chứng lịch sử của một thời kỳ quan trọng trong lịch sử Việt Nam và Đông Dương.
- Làng văn hóa Lũng Cẩm (huyện Đồng Văn)
Làng văn hóa Lũng Cẩm nép mình trong một thung lũng xinh đẹp, nơi có 3 dân tộc anh em cùng sinh sống: Lô Lô, H’mông và Hán. Dẫn vào làng là một con đường nhỏ được tô điểm bởi hai bên là hoa. Vào mùa xuân người dân ở đây trồng hoa hồng đỏ, đến mùa đông thì hoa kiều mạch. Ngôi làng trở nên nổi tiếng khi một ngôi nhà địa phương trở thành bối cảnh cho bộ phim mang tên “Chuyện của Pao”. Ngôi nhà này hiện vẫn mở cửa cho những du khách muốn xem cuộc sống trong một gia đình H'mông điển hình như thế nào.
- Núi Đôi Quản Bạ (Núi Cô Tiên - Huyện Quản Bạ)
Ngày xửa ngày xưa, có một chàng trai người Mông đẹp trai thổi sáo rất thành thạo. Tiếng sáo của chàng đã thu hút một nàng tiên xuống xem chàng chơi và sau đó đem lòng yêu chàng. Họ kết hôn và có một cậu con trai. Tuy nhiên, Vua Thiên Đường yêu cầu nàng tiên quay lại khi biết rằng nàng đã rời đi. Vì đứa con còn quá nhỏ nên cô quyết định để lại bầu vú mẹ cho con trai mình trước khi bay về trời. Đây chỉ là hai ngọn núi có ngọn hình tròn nằm ngay cạnh nhau. Người dân địa phương vẫn tin vào câu chuyện cổ tích này. Theo người dân địa phương, kể từ khi bà rời đi, cây vú sữa của bà tiên đã mang lại thời tiết tốt và mùa màng bội thu. Bây giờ bạn có thể nhìn thấy Núi Đôi Quản Bạ từ một trạm quan sát ở Huyện Quản Bạ. Đây đã trở thành một trong những điểm tham quan hấp dẫn nhất đối với du khách trong nước.
- Gặp gỡ người dân địa phương thân thiện của các nhóm dân tộc
Tạm quên đi sự hối hả và nhộn nhịp của thành phố, đến với vùng nông thôn cao nguyên này, cùng với bản chất nguyên sơ của nó, bạn sẽ cảm nhận được sự trung thành và hiếu khách của người dân địa phương. Hãy đến thăm các bản làng địa phương, uống rượu ngô địa phương, trò chuyện với các gia đình địa phương trong phong cách nhà đất sét cổ của họ, tìm hiểu về nền văn hóa độc đáo của họ. Đây là một trải nghiệm du lịch thú vị khác khiến chuyến đi trở nên đáng nhớ hơn. Các du khách khi tới đây vẫn luôn cảm nhận được sự nồng hậu của người dân địa phương và nụ cười thân thiện của họ!
- Tham gia các phiên chợ hàng tuần đầy màu sắc
Để có thêm những trải nghiệm thú vị về văn hóa địa phương bạn nên dành thời gian ghé thăm những phiên chợ hàng tuần đầy màu sắc diễn ra vào một ngày nhất định trong tuần. Các bộ lạc vùng đồi khác nhau với đặc trưng là những bộ váy độc đáo của họ đến chợ để trao đổi sản phẩm, uống rượu và gặp gỡ nhau. Người dân tộc địa phương chuẩn bị sản phẩm của họ trong tuần và buôn bán trong ngày chợ. Họ mặc chiếc váy truyền thống sặc sỡ và vui vẻ đi đến chợ, chúng ta có thể biết họ đến từ những bộ lạc vùng đồi nào thông qua những bộ váy áo. Vào chợ, thật tuyệt làm sao khi dạo quanh ngắm nhìn những sản vật địa phương khác nhau ở nhiều khu vực khác nhau như rau rừng, nông cụ, rổ rá, quần áo, súc vật, thực phẩm; thưởng ngoạn vẻ đẹp đầy màu sắc của những phiên chợ vùng cao; hoặc nếm thử các món ăn địa phương như Thắng Cố, Mèn mén hay cháo Âu Tàu… vv…
Có nhiều chợ dân sinh ở Yên Minh, Quản Bạ, Đồng Văn, Lương Cư & Mèo Vạc được tổ chức vào một số ngày nhất định trong tuần, nổi bật là chợ Đồng Văn & Mèo Vạc (chủ nhật), chợ tình Khâu Vai (chỉ vào ngày 27 tháng 3 - một ngày trong năm),.....
- Nơi đây có món gì ngon
Nói thịt trâu gác bếp là món ăn đặc sản chỉ nơi đây mới có. Ở các tỉnh khác như Sơn La, Điện Biên, Hòa Bình, Lai Châu, Lào Cai vẫn có món ăn này. Hương vị mỗi nơi có thể khác nhau đôi chút, vì ẩm thực mỗi nơi cũng không giống nhau. Vì vậy, khi có dịp đi nhiều tỉnh thành miền Bắc, bạn có thể thử và nhận xét về hương vị thịt trâu gác bếp ở mỗi nơi.
Loại bánh này được làm từ hạt tam giác mạch, hương vị khi ăn sẽ không bị nhầm lẫn với bất kỳ loại bánh nào khác. Theo kinh nghiệm của mình món bánh đặc trưng này được bày bán nhiều ở các chợ, giá từ 10 - 15 nghìn / 1 cái.
Có thể xem món ăn này là món ăn sáng. Bạn biết đấy, buổi sáng sớm khá lạnh, vì vậy mọi người thích ăn đồ nóng. Bạn hãy ngồi lại trong gian hàng, đợi bánh vừa chín tới thì phết thêm một lớp trứng mỏng, sau đó cuộn lại cho vừa tay. Lạ một điều, ở đây người ta không ăn với nước mắm chua ngọt mà là nước ninh từ xương, rất đặc biệt. Bạn có thể tìm thấy món ăn này ở phố cổ Đồng Văn, các khu chợ hay trong thành phố.
Màu sắc trong xôi không phải do phẩm màu mà được nấu từ các loại lá trên rừng, từng chiếc lá sẽ được chắt lấy nước màu nên xôi sẽ có đủ 5 màu yêu thích.
